Περιδιαβαίνοντας τον κόλπο
Γέρας της Λέσβου και τα χωριά
του συναντάς
αλλεπάλληλες εικόνες φυσικής
ομορφιάς .Σε ένα τέτοιο
όμορφο τόπο πέρασαν και αποτύπωσαν
στον καμβά και σε χαρτί
ζωγράφοι και φωτογράφοι ντόπιοι
και ξένοι όπως είναι
ο Στρατής Αξιώτης , ο Στρατής Γαβαλάς , ο Γιώργος Πέρρος,Ηώ Αγγελη,
Ο Βασίλης
Βαγιάννης ο Μάκης Αξιώτης, η Σαπφώ Βογιατζή
και πολοι νεώτεροι Γεραγώτες
,επίσης εκανε αισθητό το πέρασμα
από τη Γέρα ο Σπύρος
Παπαλουκάς πο μας άφησε
πολλά έργα με εικόνες
από τη Γέρα.

Στις
εικόνες της Γέρας
στέκω και εγω μαγεμένος και
σαν αυτοδίδακτος και είτε
με ζωγραφική
η με τη φωτογραφία δημιουργώ και
σας καταθέτω μικρά
εικαστικά δοκίμια

Στρατής Ζάνταλης


Κυριακή, Νοεμβρίου 25, 2012

Σπύρος Παπαλουκάς











http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=92269&autostart=0



«Προσωπογράφος» της ελληνικής υπαίθρου

Ο Σπύρος Παπαλουκάς γεννήθηκε στη Δεσφίνα Παρνασσίδας το 1892. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1909 - 1916), κοντά στους Γεώργιο Ροϊλό και Γεώργιο Ιακωβίδη. Την περίοδο της φοίτησής του στην ΑΣΚΤ, κέρδισε επτά πρώτα βραβεία. Από το 1916 έως το 1921, συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι στην ακαδημία Julian και σε άλλες σχολές καλών τεχνών. Το 1921 επέστρεψε στην Ελλάδα και ακολούθησε τον ελληνικό στρατό στη Μικρά Ασία ως επίσημος εικονογράφος της εκστρατείας. Δυστυχώς, η καλλιτεχνική του παραγωγή εκείνης της εποχής, με 500 έργα, κάηκε στο τρένο που τα μετέφερε στη Σμύρνη τις μέρες της καταστροφής.

Το 1923 ο Σπ. Παπαλουκάς ζωγραφίζει στην Αίγινα, ενώ με το φίλο του Στρατή Δούκα έμεινε στο Άγιο Όρος τη χρονική περίοδο 1923-'24, φιλοτεχνώντας μια από τις αντιπροσωπευτικότερε ενότητες της δουλειάς του. Το 1924 πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στη Θεσσαλονίκη, στο Λευκό Πύργο. Το 1927 του ανατίθεται η αγιογράφηση της Μητρόπολης της Άμφισσας. Το 1928, μετά από πρόσκληση του Άγγελου Σικελιανού, συμμετείχε στην προετοιμασία των Δελφικών Εορτών μαζί με τον Δημήτρη Πικιώνη, ενώ το 1932 - 1933 χρωματίζει την πολυκατοικία του αρχιτέκτονα Κ. Παναγιωτάκου στα Εξάρχεια (γνωστή από τότε ως «Μπλε πολυκατοικία»). Τα χρόνια 1935 - 1937 συνεργάζεται με τους Ν. Χατζηκυριάκο - Γκίκα, Δ. Πικιώνη, Στρ. Δούκα κ.ά. στην έκδοση του περιοδικού «Το 3ο Μάτι». Τρία χρόνια αργότερα (1940), διορίζεται διευθυντής της Δημοτικής Πινακοθήκης, ενώ το 1956 εκλέγεται καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Το τοπίο, κυρίως, η προσωπογραφία και η νεκρή φύση αποτελούν τις βασικές θεματικές ενότητες του έργου του. Χωρίς να ασπάζεται αβασάνιστα τις ξένες καλλιτεχνικές τάσεις και θεωρίες, οι επιρροές του από τη βυζαντινή τέχνη, από τον Π. Σεζάν και τα κινήματα του μοντερνισμού εκδηλώνονται πολύτροπα στη ζωγραφική του.

Αυτοπροσωπογραφία
Όπως σημειώνει η καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα, «ο Σπύρος Παπαλουκάς κατάγεται από τη Δεσφίνα, ένα ορεινό χωριό της Ρούμελης όχι μακριά από τους Δελφούς. Το επιβλητικό τοπίο και τα "ζωντανά αγάλματα", που είχε ξεθάψει πριν λίγα χρόνια η αρχαιολογική σκαπάνη, ήταν αρκετά για να αναφλέξουν την κρυμμένη σπίθα του επίδοξου δημιουργού. Αυτό το δίπολο Φύση και Τέχνη θα ορίσει το αισθητικό και πλαστικό πεπρωμένο της τέχνης του Παπαλουκά... Ο Παπαλουκάς, αντίθετα από τους αστούς καλλιτέχνες, είναι λόγω καταγωγής, όπως παρατήρησε δίκαια ο Νίκος - Γαβριήλ Πεντζίκης, "καλλιτέχνης με συνείδηση χωρικού". Αυτό εξηγεί την ιδιαίτερη σχέση του με τη φύση. "Σαν ήμουν στο χωριό μου, γνώρισα από μικρός τον τόπο μου μ' όλες τις λεπτομέρειες. Περπάτησα στις λαγκαδιές, στα μονοπάτια, στα βουνά του, με τις χαράδρες του και τις νεροσυρμές, με τα χιόνια και τις βροχές". Η σχέση του με τη φύση είναι βιωματική, σωματική. Γι' αυτό θα παραμείνει ένας από τους πιο πιστούς "προσωπογράφους" της ελληνικής υπαίθρου. Η τοπιογραφία θα διατηρήσει το πρωτείο στην ευάριθμη άλλωστε θεματική του ζωγράφου και θα καταγράψει με τις μεταμορφώσεις της όχι μόνο την ιδιομορφία του κάθε τόπου που μελετά αλλά κυρίως τη βαθμιαία ωρίμανση και τις διακυμάνσεις της πλαστικής του αναζήτησης».

«Ο Σπύρος Παπαλουκάς είναι κατ' εξοχήν τοπιογράφος», συνεχίζει. «Σ' ένα κείμενό του δίνει το κλειδί για να εννοήσουμε τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το τοπίο: "Το τοπίο είναι αντικείμενα σε διάφορες αποστάσεις, που χαρακτηρίζονται με χρώματα, σε διάφορες πλοκές, οριζόντιες, κάθετες, διαγώνιες, κ.τ.λ." Το όραμά του είναι τόσο δυσκολότερο να το συλλάβουμε, όσο μεγαλύτερη είναι η πλοκή του. Η δραματική εμφάνιση ενός τοπίου είναι η στιγμή που τα σχήματα και τα χρώματα βρίσκονται στο σημείο ακριβώς που πλησιάζει το ένα το άλλο επειδή το χρώμα μεταβάλλεται, έξω από την απόσταση και από το φως, από την ποσότητα και τη θέση που βρίσκεται».

 


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ

 

 
                Ο    Σπύρος  Παπαλουκάς    στη  Λέσβο.  

                                                                                   

 
Ο  Σπύρος  Παπαλουκάς  μπροστά στο έργο του  Καφενείο Μυτιλήνης



















 
            
     
                                                                                                                                        
          Ο   Σ   Παπαλουκάς  πήγε  στη Λέσβο την  άνοιξη  του  1925.   Για έξι              μήνες               ζωγραφίζει    ακούραστα
γοητευμένος   από  το ήπιο  τοπίο  του νησιού, τις   πλαγιές  και  τα παραδοσιακά  χωριά  με την ιδιότυπη  αρχιτεκτονική τους . Το κοινωφελές  στοιχείο  αυτής  της  περιόδου  είναι ο τρόπος  που  ο  ζωγράφος δουλεύει  την  παλέτα του.
  Το χρώμα παρουσιάζεται  πιο πυκνό  πιο πλούσιο σε  σχέση με τα προγενέστερα  έργα του .                                
Ο   Παπαλουκάς  προχωρά  σ΄  έντονες  χρωματικές  αντιθέσεις, με κυρίαρχο  χρώμα το  βαθύ  κόκκινο   στις  στέγες  των  σπιτιών.  Παράλληλα, η ερμηνεία  του  χώρου  συνιστά βασικό άξονα των αναζητήσεων του  στη Λέσβο. Τα  στοιχεία του πίνακα εντάσσονται  σε μια δομημένη σύνθεση, σε  μια  κατάσταση στιβαρή με  αυστηρή  ιεραρχία.                                                                       

Ο ζωγράφος  στο ατελιέ του.
  Τα  έργα  που ζωγράφισε  στη  Λέσβο  είναι 1)  Καμένο χωριό(κάρβουνο  σε χαρτί)  2)  Καμένο  χωριό (κάρβουνο με μολύβι σε χαρτί ) . 3) Σπίτια σε πλαγιά Καμένου χωριού.  4)Καμπαναριό και κόκκινες  στέγες.
5) Στέγες σπιτιών. 6) Βρύσες.  7)  Χωριό  Λέσβου. 8) Σπίτια  Μυτιλήνης . 9)  Σοκάκι  Μυτιλήνης.  10)  Χαγιάτι Μυτιλήνης. 11) Στέγες . 12)Χαγιάτι. 13)  Σπίτι  με λεύκες. 14)Άποψη χωριού Μυτιλήνης. 15)  Αγροτικό  Μυτιλήνης.  16) Δένδρα.  17)  Δρόμος  Αγιάσου.  18)  Σπίτια  Αγιάσου.  19)  Μονή στη  Μυτιλήνη.  20)  Κόλπος   Μυτιλήνης.  21)   Άποψη  χωριού Μυτιλήνης  . 22)  Σπίτι με φιγούρες.  23)  Καφενείο  Μυτιλήνης. 
24)  Πρόσοψη σπιτιού.  25)   Σπίτια  χωριού  Μυτιλήνης.  26)  Κόκκινος  πύργος.  27)  Αγιασώτισσα  28)  Αγιασώτισσες  29)  Νέος μέ  τραγιάσκα.    Όλα  αυτά  τα   έργα  είναι  λάδια  σε   χαρτόνι
(49Χ57)  και  30)   Καφενείο   στη Μυτιλήνη  ( λάδι  σε  λινό πανί  1929,  100Χ121)  Τ΄ άλλα έργα τα  ζωγράφισε το 1925.                                                                                                                                            
Ο  Σ. Παπαλουκάς  έχει ξεχωριστή  θέση  ανάμεσα  στους  κορυφαίους  Έλληνες  ζωγράφους  του περασμένου αιώνα .  Διαμόρφωσε  το προσωπικό  του  εικαστικό ιδίωμα , ισορροπώντας  ανάμεσα  στην  παράδοση του τόπου του  και τις πρωτοποριακές  ιδέες που άνθιζαν  στα ευρωπαϊκά  κέντρα  καλλιτεχνικής
δημιουργίας  .
 
 
 




Καφενείο  Μυτιλήνης ( Σκόπελος  Γέρας)

 




Καφενείο  Μυτιλήνης   λάδι σε λινό  πανί  100Χ121    1929
 










Καμένο  χωρίο ( Μεγαλοχώρι) λάδι
Καμένο χωρίο  κάρβουνο σε χαρτί.









Νέος  με τραγιάσκα 49Χ57  λάδι.
Αγόρι  με τιράντες  λάδι  σε χαρτόνι  




 

Σπίτια με φιγούρα .


Αγιάσος  λάδι σε χαρτόνι.




















Ορεινό χωρίο  Μυτιλήνη.




                                                           Καμενο  χωριο  Λεσβου
 

 









 
 
                     Ο ναος  Μεταμορφώσεως του Σωτηρος- Παναγίας   Μεγαλοχωρι Λεσβου








Καμπαναριό και κόκκινες  στέγες λάδι.



Άποψη του χωριου  Πλαγία Λέσβου.


Σπίτια  στη Μυτιλήνη.

Τοπίο Μυτιλήνης






Πορτραίτο του  Στρατή  Δούκα .











 
 
 
 
 

                                                                                                                                                                                                                                            
 

Δευτέρα, Οκτωβρίου 29, 2012

Η ανατολή στον κόλπο Γέρας



Η   μαγεία  της  ανατολής  στον  Κόλπο   Γέρας

φωτογραφίες  του Στρατή  Ζάνταλη . 

                                                                                                                                 Πέραμα :  To  πρώτο  δρομολογιo
σκυθρωπή των λιμνοθαλασσών γαλήνη
με το πατ-πατ το μακρινό της γκαζομηχανής
Οδ.  Ελυτης :  "Μαρία  Νεφέλη"


                                                                                                                                 Πανοραμική   του κόλπου Γέρας
ΙΕΡΑ


Κατηφορίζοντας φαίνεται ο Κόλπος από ψηλά γαλήνιος. Κι ως καθρεφτίζονται τα όρη στην Ιερά Λίμνη, γεμίζουν τα μάτια, υδράργυρο. Είναι το χρώμα του φθινοπώρου . Είναι το χρώμα του Ελαιοφόρου, το χρώμα του ιερού υδράργυρου του Θείου πυρετού.
Κι ως πέφτει το φως το θεϊκό, μυριάδες οι παραλλαγές του ,χιλιάδες σκέψεις πέρα απ’ τ’ ανθρώπινα με συγκλονίζουν. Είναι την ώρα που χαράζει τις αλήθειες του ο Θεός στης Γέρας τα βουνά. Είναι την ώρα που τα βουνά καθρεφτίζουν την αλήθεια στα αγιασμένα της Γέρας ύδατα κι οι άγγελοι ψάλλουν τον επινίκιο της φύσης ύμνο:




         «Πάσα εποχή και κάθε ώρα
της Ακύμαντης Θάλασσας
Είναι.

Πάσαι αι δυνάμεις των αοράτων
Μύσται
Ελαιοφόροι πιστοί
Το εν όρεσι- Το εν ύδασι
Θαύμα
  
Τα  Μικρά ,τα μεγάλα τα όνειρα
Ένα είναι και το Ένα αυτό

Όρη , Θάλασσα

Είναι.
    


                      Στρατής Γιαννίκος.:      " Aυγούστου   Θεία   Γέννηση"

                                                                                                                                                                                                                    
                                               

                                                                                                                                            Κόλπος  Γέρας  την   αυγή
                                                                                                                                          

Hλικία   της   γλαυκής  θύμησης

Ἐλαιῶνες κι ἀμπέλια μακριὰ ὡς τὴ θάλασσα
Κόκκινες ψαρόβαρκες μακριὰ ὡς τὴ θύμηση
Ἔλυτρα χρυσὰ τοῦ Αὐγούστου στὸν μεσημεριάτικο ὕπνο
Μὲ φύκια ἢ ὄστρακα. Κι ἐκεῖνο τὸ σκάφος
Φρεσκοβγαλμένο, πράσινο, ποὺ διαβάζεις ἀκόμη
στὴν εἰρήνη τὸν κόλπου τῶν νερῶν ἔχει ὁ Θεός.
Περάσανε τὰ χρόνια φύλλα ἢ βότσαλα
Θυμᾶμαι τὰ παιδόπουλα τοὺς ναῦτες ποὺ ἔφευγαν
Βάφοντας τὰ πανιὰ σὰν τὴν καρδιά τους
Τραγουδοῦσαν τὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα.
Κι εἶχαν ζωγραφιστοὺς βοριάδες μὲς στὰ στήθια.
Τί γύρευα ὅταν ἔφτασες βαμμένη ἀπ᾿ τὴν ἀνατολὴ τὸν ἥλιου
Μὲ τὴν ἡλικία τῆς θάλασσας στὰ μάτια
Καὶ μὲ τὴν ὑγεία τὸν ἥλιου στὸ κορμὶ - τί γύρευα
Βαθιὰ στὶς θαλασσοσπηλιὲς μὲς στὰ εὐρύχωρα ὄνειρα
Ὅπου ἄφριζε τὰ αἰσθήματά του ὁ ἄνεμος;
Ἄγνωστος καὶ γλαυκὸς χαράζοντας στὰ στήθια μου
τὸ πελαγίσιο του ἔμβλημα.
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ δάχτυλα ἔκλεινα τὰ δάχτυλα
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ μάτια ἔσφιγγα τὰ δάχτυλα
Ἦταν ἡ ὀδύνη
Θυμᾶμαι ἦταν Ἀπρίλης ὅταν ἔνιωθα πρώτη
φορᾶ τὸ ἀνθρώπινο βάρος σου.
Τὸ ἀνθρώπινο σῶμα σου πηλὸ κι ἁμαρτία
Ὅπως τὴν πρώτη μέρα μας στὴ γῆ.
Γιόρταζαν οἱ ἀμαρυλλίδες - Μὰ θυμᾶμαι πόνεσες
Ἤτανε μία βαθιὰ δαγκωματιὰ στὰ χείλια
Μία βαθιὰ νυχιὰ στὸ δέρμα κατὰ κεῖ ποὺ
χαράζεται παντοτινὰ ὁ χρόνος.
Σ᾿ ἄφησα τότες
Καὶ μία βουερὴ πνοὴ σήκωσε τ᾿ ἄσπρα σπίτια
Τ᾿ ἄσπρα αἰσθήματα φρεσκοπλυμένα ἐπάνω
Στὸν οὐρανὸ ποὺ φώτιζε μ᾿ ἕνα μειδίαμα.

Τώρα θά ῾χω σιμά μου ἕνα λαγήνι ἀθάνατο νερό
Θά ῾χω ἕνα σχῆμα λευτεριᾶς ἀνέμου ποὺ κλονίζει
Κι ἐκεῖνα τὰ χέρια σου ὅπου θὰ τυραννιέται ὁ ἔρωτας
Κι ἐκεῖνο τὸ κοχύλι σου ὅπου θ᾿ ἀντηχεῖ τὸ Αἰγαῖο     

    Όδ.  Ελύτης:  "Προσανατολισμοί."




                 Νὰ σ᾿ ἀγναντεύω, θάλασσα, νὰ μὴ χορταίνω
                 ἀπ᾿ τὸ βουνὸ ψηλὰ
                 στρωτὴ καὶ καταγάλανη καὶ μέσα νὰ πλουταίνω
                 ἀπ᾿ τὰ μαλάματά σου τὰ πολλά.
 

                                                                 Κώστας   Βάρναλης :"Φως  που  καίει"


                 Κόλπος    Γέρας                                                          Στον   Γιώργο   Πέρρο

                                                                                

                        Ο κόλπος  Γέρας  ένα   αυγουστιάτικο    πρωινό
Ο ανεμόμυλος στον κόλπο  Γέρας
 
 
 
 
 
 
 
                                                                                                                    Kόλπος  Γέρας    λιμανάκι  στο Μάρμαρο.

Νὰ ταξιδεύουν στὸν ἀγέρα τὰ νησάκια, οἱ κάβοι,
τ᾿ ἀκρόγιαλα σὰ μεταξένιοι ἀχνοὶ
καὶ μὲ τοὺς γλάρους συνοδιὰ κάποτ᾿ ἕνα καράβι
ν᾿ ἀνοίγουν νὰ τὸ παίρνουν οἱ οὐρανοί.

                                                                        Κώστας   Βάρναλης.  "Φως  που καίει"
                                                                                                                                         Ψάρεμα  στον κόλπο  Γέρας
                                                                                                           Μάρμαρο λιμανάκι
                                                                                                                     Ανατολή  στον  Κόλπο  των  Ελαιώνων.
        Τόποι που με του φεγγαριού το αλησμονάνθι

        Και με του ήλιου τους χυμούς με θρέψατε

        Σήμερα ονειρεύομαι για σας

        Μάτια που να σας συντροφέψουν μ' ένα φως καλύτερο.

                                                                                      Όδ. Έλύτης:" Ήλιος ο πρώτος"
.
















 


Έζησα τ’ όνομα το αγαπημένο
στον ίσκιο της γιαγιάς ελιάς
στον ρόχθο της ισόβιας θάλασσας.
Χάραξα τ’ όνομα το αγαπημένο
στον ίσκιο της γιαγιάς ελιάς
στον ρόχθο της ισόβιας θάλασσας
.
   

                                                                                
Όδ. Έλύτης:"Ήλιος ο πρώτος"


                                                                                                                  Ελιές  και θάλασσα  στον Κόλπο  Γέρας







Aυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό, αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ' τα ξένα βήματα, αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο, αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο.


Γιαννης Ρίτσος : "Ρωμιοσύνη"





 Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. 
Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.    
      
                                                                                                                                   Όδυσσέας  Ελύτης











                                                                 Πύργοι  Γέρας  Λέσβου



Στους Πύργους πυρώνουν οι ψυχές και μάρτυρες τυχαίνουν σε μια παράξενη λειτουργία. Καταμεσής της θάλασσας στήνεται το μυστήριο κι οι μύστες κοινωνούν, πως έσπειρες Θεέ μου πολύ φως σαν γέννησες τον κόσμο.
Ευθυτενής εισήλθες στον Κόλπο των Ελαιών. Ρυτίδωσε η θάλασσα , στη μήτρα της ζωής σαν μπήκε τ’ Άγιο φως το τροπαιούχο. Από τη μια λαμπάδιαζαν  τα πεύκα , πετάριζαν οι ψυχές και φλόγινες απ’ αντικρύ ανέμιζαν ελιές σε καλωσόριζαν
Κάπως έτσι τελείωνε το μυστήριο κι άρχιζε η ζωή.
Κι εγώ κοινός θνητός…
Στου Κόλπου βυθιζόμουν τα νερά
Λουζόμουν φως και βαφτιζόμουν.


Τη θεία της θαλάσσης

Μετάληψη ελάμβανα.

Για να   ’βρω  ’κείνο το από καιρό

λησμονημένο.

Το ασήμι –σπέρμα που άφησε ο Θεός

Στης Γέρας το βυθό.


                                                                 

  Στρατής Γιαννίκος  :     " Αυγούστου  θεία   Γέννηση"









Όταν τα γέλια μυτερά σπάνε τα τσόφλια της αυγής αγγέλνοντας
το ηλιόβγαλμα

Κι όλο το πρόσωπο της γης λάμπει από μαργαρίτες
                                                                          Οδ.  Ελύτης¨"  Προσανατολισμοί"
              



                                                                                                                                Επιστρέφοντας  από  το ψάρεμα





                                                                                                       Γυρισμός  από το ψάρεμα  στους  Πύργους




                                                   Μπαίνοντας στον κόλπο των ελαιώνων                    



Μα ο ήλιος ποτέ δε μετριέται, δεν μπορείς να τον χωρίσεις
σε κομμάτια καθώς το σφυγμό σου και τα λόγια σου
ο ήλιος κάθε μέρα είναι ολόκληρος, κάθε μέρα
ξαναλέει απ΄ την αρχή την ιστορία του ως να του αποκριθείς
μονάχα με ένα ναι για να σε λογαριάσει ολόκληρο

Γ.ΡΙΤΣΟΣ










             .



                      Ο ΗΛΙΟΣ
        Τι να σας πω γυναίκες τι να μη σας πω

             παρηγοριά κι αλήθεια που να μην ντραπώ


Μόνο να σας ακούω πότε θλίβομαι

      πιάνω τα σκοτεινά στα νέφη κρύβομαι


Πότε μα το Θεό περηφανεύομαι

       βάζω τα κόκκινα μου και πορεύομαι

                                                                           Όδ. Έλύτης. "Ήλιος ο ηλιάτορας"






 




 Ηλιε και θάλασσα γαλάζα
και βάθος του άσωτου ουρανού,
ω! της αυγής κροκάτη γάζα
γαρούφαλλα του δειλινού,

                                                                                                                                                         Κώστας   Βάρναλης


"Ήλιε, ήλιε που βάφεις μ΄ αίμα τη θάλασσα
γυμνός προσφέρομαι στη φλόγα σου
να φωτίσω τα μάτια των ανθρώπων".

Γιάννης  Ρίτσος ¨"  Το τραγούδι της Αδελφής μου"

Πρέπει τα χρώματα
Αγνά να φέρω πάλι
Βαφτίζοντας τα χθόνια
Σπειρί- σπειρί
Ν' ανθίσουν τα ηφαίστεια
Αγράμπελα, ροδιές
Μικρά πουλιά
Να κυνηγούν
Τον χρόνο


                                           Στρατής Γιαννίκος 
Από τη συλλογή "ΙΕΡΟΝ ΓΕΡΑΣ _ Το Αμίλητο Νερό" 1994


 "Πρωί- πρωί χαράματα
κόβω απ΄ τον Ήλιο γράμματα
Στη γλώσσα που διαβάζουνε
Οι αγράμματοι κι αγιάζουνε
".

                                                      Όδ. Έλύτης

     Πρόβαλε γι΄ άλλη μια  φορά ήλιε  χρυσέ
και  λάμψε
και  τα   σκοτάδια  σκόρπισε   και φώτισε  και  κάψε

Φώτης   Αγουλές

Αυτές οι πέτρες που βουλιάζουν μέσα στα χρόνια ως πού
θα με παρασύρουν;
Τη θάλασσα τη θάλασσα, ποιος θα μπορέσει να την εξαντλήσει;
Βλέπω τα χέρια κάθε αυγή να γνέφουν στο γύπα και στο γεράκι
δεμένη πάνω στο βράχο που έγινε με τον πόνο δικός μου,
βλέπω τα δέντρα που ανασαίνουν τη μαύρη γαλήνη των
πεθαμένων
κι έπειτα τα χαμόγελα, που δεν προχωρούν, των αγαλμάτων. 

Γιώργος Σεφέρης :"Μυθιστόρημα"



                                                                                                                                     Χρώματα  της  Αύγης
                                                                                                                             Πρωινό  ψάρεμα
 Πέρα μες στα χρυσά νταριά κοιμούνται αγοροκόριτσα
Ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά
Στα δόντια τους ο ήλιος σπαρταράει
Απ' τη μασχάλη τους γλυκά στάζει το μοσχοκάρυδο
Κι η άχνα πιωμένη με βαριές χτυπιές παραπατά
Στην αζαλιά στην έλισσα και στη μοσκοϊτιά
!

                                             
                                                                                                              Όδ. Έλύτης :  Ήλίος  ο πρώτος"

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα

παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα
                                                Όδ.  Έλύτης: "  Ήλιος ο ηλιάτορας"
 ΗΛΙΟΣ
Ε σεις στεριές και θάλασσες


τ' αμπέλια κι οι χρυσές ελιές

ακούτε τα χαμπέρια μου

μέσα στα μεσημέρια μου
«Σ' όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!»

Από τη μέση του εγκρεμού


στη μέση του αλλού πελάγου.

                                          Όδ. Έλύτης: "  Ήλιος ο  ηλιάτορας
 "                                                                              









                                                                                                                                                                                  Αυλωνας

Αράξαμε σ' ακρογιαλιές γεμάτες αρώματα νυχτερινά
με καλαηδίσματα πουλιών, νερά που αφήνανε στα χέρια
                                                                                                         Γιώργος  Σεφέρης : "  Αργοναύτες"