Fritz Joseph Mraz
Ένας τσέχος φωτογράφος στο γύρισμα του 19ου αιώνα στη Μυτιλήνη.
Στο αφιέρωμα αυτό θα μιλήσουμε για ένα σημαντικό τσέχο φωτογράφο, που λάτρεψε τη Λέσβο,και
μας κληροδότησε ως αιώνια παρακαταθήκη αυτής της αγάπης, σπάνιας ιστορικής και αισθητικής
αξίας φωτογραφίες, τον ΦΡΙΤΣ ΜΠΡΑΖ ή ΜΠΡΑΤΣ.
Ο Fritz Joseph Mraz γεννήθηκε περί το 1872,κοντά στην πόλη της Τσεχίας Τσεσκύ Κρούμλοβ
της Νότιας Βοημίας, γνωστή για την γοτθική αρχιτεκτονική της και το ομώνυμο κάστρο της.
Τον βρίσκουμε, χωρίς να μας είναι γνωστή η διαδρομή που ακολούθησε, στην Κωσταντινούπολη, στην αυλή του Σουλτάνου Αμπντουλ Χαμίτ του Β, που διαδέχτηκε στις 31 Αυγούστου 1876 τον Μουράτ τον Β. Γρήγορα απέκτησε την εύνοια της μητέρας του Σουλτάνου Βαλιντέ Χανούμ, η οποία λάτρευε τη Μυτιλήνη και πήγαινε στα ιαματικά λουτρά της Θερμής. Σε ένα από τα ταξίδια της ήρθε
μαζί της ακολουθώντας τη μοίρα του .
Πηγαίνοντας στο νησί ο Μπράζ γύρω στα 1898 γίνεται ευνοούμενος του προξένου της Αυστροουγγαρία Νatale Bargile τον οποίο προσφέρει τις υπηρεσίες του λόγω υπηκοότητας, γλώσσας και δεξιοτήτων .
Γύρω στο 1900 ο Μρατς νοικιάζει σπίτι στην Μυτιλήνη απέναντι από την κατοικία της οικογένειας Ψαραδέλλη .Από το παράθυρο του βλέπει καθημερινά την την κόρη του Γιώργου και της Βασιλικής Ψαραδέλλη την εικοσάχρονη Μαριάνθη και την ερωτεύεται και το 1902 παντρεύονται και αρχικά διαμένουν στο σπίτι της οικογένειας Ψαραδέλλη.
Το 1904 γεννιέται το πρώτο παιδί τους η Δωροθέα και ακολουθούν ο Γιώργος, ο Θωμάς, ο Αντώνης,και η Όλγα. Με τα χρήματα ενός οικοπέδου της Μαριάνθης αγοράζουν ένα σπίτι στην
οδό Αγίου Παντελεήμονος 10.
Η πόλη που γεννήθηκε ο Fritz Mraz Τσεσκύ Κρούμβλοβ.
Ο Μράζ από την πρώτη στιγμή που ήρθε στο νησί μαγεμένος από τις ομορφιές του φωτογραφίζει με μια τέχνη που κατέχει πολύ καλά οτιδήποτε τον κεντρίζει , τοπία από όλες γωνιές της πόλης, τα γύρω χωριά αλλά τα μακρινά όπως η Πέτρα.
Φωτογραφίζει ιστορικές στιγμές της Λέσβου , σκηνές από την κοινή ζωή των Ελλήνων και
Τούρκων, σκηνές μετά το ψήφισμα των νεοτούρκων , ακολουθεί τον ελληνικό στρατό και φωτογραφίζει τους στρατιώτες στη πορεία τους για την Απελευθέρωση το νησιού.
Αποθανατίζει αφίξεις σημαντικών ανθρώπων στο νησί , τα εγκαίνια του Σάρλιζα Παλλάς στη
Θερμή, την απόβαση του ελληνικού στόλου .Δημιουργεί δικό του φωτογραφικό στυλ και φωτογραφίζει τους ανθρώπους του μόχθου την ώρα της δουλειάς τους, θρησκευτικές και κοινωνικές στιγμές και ολες τις αγαπημένες γωνιές της Μυτιλήνης, το λιμάνι, τα Τσαμάκια, την
Επάνω Σκάλα, το πολυφωτογραφισμενο του Τελωνείο.
Μετατρέπει σε φωτογραφείο το πίσω δωμάτιο του σπιτιού του που έχει μεγάλα τζάμια και οι λευκές κουρτίνες κάνουν πιο έντονο το φωτισμό. Εκεί αναλαμβάνει με πληρωμή και την φωτογράφιση πορτρέτων ατόμων ,οικογενειών , αναμνηστικών φωτογραφιών. Αποκτά γρήγορα φήμη αλλά και πελατεία από όλα τα μέρη της Λέσβου που έρχονται στη Μυτιλήνη για να φωτογραφίσουν.Διαφημίζει το καλλιτεχνικό του φωτογραφείο στον τοπικό τύπο και διατηρεί δυο φωτογραφεία, το ένα σπίτι του και τι άλλο στην οδό Μητροπόλεως.Εφαρμόζει την τεχνική του ρετούς στα πορτρέτα επεμβαίνοντας με το πινελάκι διορθώντας τις ατέλειες. Τελευταία φωτογραφεία οικογενειακής γαλήνης και ευτυχίας είναι τον Σεπτέμβριο του 1914 που εμφανίζεται όλη η οικογένεια .Από το σημείο αυτό και μετά όλα αλλάζουν δραματικά στην οικογένεια .Η λαίλαπα του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου έχει δραματικές συνέπειες για τον Φρίτζ και τον Δεκέμβρη του 1915 συλλαμβάνεται σαν πολίτης αντίπαλος της ΑΝΤΑΝΤ και παίρνει το δρόμο της εξορίας. Ίσως πληρώνει την επαφή με τον Αυστριακό Υποπρόξενο. Μεταφέρετε σε ένα στρατόπεδο στη Γαλλία, στο Ιλ Λόνκ και παραμένει για όλη τη διάρκεια του πολέμου κάτω από άθλιες συνθήκες κράτησης Επιστρέφει στη Μυτιλήνη σωματικά και ψυχικά άρρωστος και βρίσκει την Μαριάνθη εξουθενωμένη από τις ταλαιπωρίες των χρόνων της εξορίας του και από την προσπάθεια της να ζήσει τα ανήλικα παιδιά της. Το 1920 μετά από πολλές προσπάθειες να ξανακερδίσει την πελατεία του και να συνεχίσει την λειτουργία του καλλιτεχνικού του φωτογραφείου. Ο κόσμος της Μυτιλήνης που τον αγαπά τον στηρίζει .
Πέτρα προκυμαία..
Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ( μάλλον τ 1929 ) φεύγει με τον γιο του Αντώνη για την Αθήνα,
ο γιος του ξαναγυρίζει , ο Μπραζ δεν θα επιστρέψει ποτέ πια στην αγαπημένη του Λέσβο.
Πεθαίνει κάπου στη πρωτεύουσα δεν γνωρίζουμε που και πότε ακριβώς ούτε ο λόγος και ακριβής
λόγος του θανάτου του .
2 Περιοδικό της ΟΛΣΑ η Λέσβος μας τευχος 66
 |
Σχολικές γυμναστικές επιδείξεις στο σχολειό Παπάδο στο παλιό γυμνάσιο στις αρχες του 20ου αιώνα .
|
Φωτογραφια απο τη συλλογή της οικογένειας Χιώτη (Ταβέρνα Μάρμαρο
Κόλπος Γέρας Σπάνια φωτογραφία του εγγλεζικου στολου στο ΑΚΩΘ..στον κολπο Γερας ( αρχες του 1900 )
.
 |
| Αποψη από τον περίπατο των Μυτιληνιών στο δρόμο προς την Φυκιότρυπα.Διακρίνεται η κολώνα η οποία στήθηκε στο σημείο που βρίσκονταν το καστρέλι το 1923 και στο οποίο στην συνέχεια κατασκευάστηκε το άγαλμα της ελευθερίας το 1930. |
 |
Α Αιγαιοπελαγίτικοι αγώνες στίβου.Διοργανώθηκαν στην Μυτιλήνη από τον Παλλεσβιακό Γυμναστικό Σύλλογο το 1927 και συμμετείχαν σε αυτούς αθλητές από την Λέσβο, την Χίο, την Λήμνο και την Σάμο.
|
 |
Μέρος της προκυμαίας Μυτιλήνης.Διακρίνονται το κουμερκάκι (σταθμός ελέγχου των διαβατηρίων από τους Τούρκους),ο μητροπολιτικός ναός του Αγ.Αθανασίου , η τουρκική σχολή Ιδαδιέ και μέρος του κάστρου.
|
 |
| Φωτογραφία από την κηδεία του Δημήτριου Βερναρδάκη που έγινε το 1907 στην Μυτιλήνη.Ο Δ. Βερναρδάκης γεννήθηκε στην Αγία Μαρίνα το 1833 από Κρητικό πατέρα και Μυτιληνιά μητέρα και υπήρξε συγγραφέας και καθηγητής Γενικής Ιστορίας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιοα Αθηνών καθώς και έφορος της Εθνικής Πινακοθήκης. |
Φωτογραφία από γάμο σε χωρίο της Γέρας .
Η πρωτότυπη φωτογραφία βρίσκεται στο Λαογραφίκο Μουσείο Παπαδου.
Φωτογραφία από το νοσοκομείο Μυτιλήνης με τραυματίες αξιωματικούς και στρατιώτες από την Μικασιατική εκστρατεία .
